Het gordijntje bij het keukenraam... over verlies en lichtheid

Het gordijntje bij het keukenraam… over verlies en troost

In Ouders, Persoonlijk by Roryblokzijl14 Comments

Het gordijntje bij het keukenraam. Gekke titel, zou je kunnen denken. Maar niet voor mij. Hoe ik daarbij kom? Een paar maanden terug was ik bij mijn schoonmoeder in het hoge noorden – zij had net haar man verloren – en toen ik in haar keuken stond, viel mij ineens het gordijntje op bij het keukenraam. Gemaakt van een lapje stof in allerlei kleurtjes dat mij plots heel erg aan vroeger deed denken. Tegenwoordig hebben we allemaal de meest mooie en bijzondere gordijnen voor het raam hangen: vouwgordijnen, lamellen, rolgordijnen. Maar vroeger? Toen had je zo’n ‘oldskool‘ lapje stof dat precies voor het keukenraam paste.

In de zeventiger jaren

Het klinkt als heel kneuterig en burgerlijk misschien. Maar het heeft – voor mij – een hoog seventies gehalte en is mij heel dierbaar. Want het doet mij denken aan mijn ouderlijk huis, onze flat in Utrecht. Een plek waar we best lang hebben gewoond, bijna mijn hele basisschool-tijd (en de peuter- en kleuterschool daarvoor). De indeling van de keuken van toen leek heel erg op die van mijn schoonmoeder nu. Je kent het wel. Zo’n pijpenlade met het aanrechtblad en alle onder- en bovenkastjes van de keuken aan een kant. Een raam aan het uiteinde dat uitkwam op het balkon (bij ons) of de tuin (bij schoonmoeder) – met ook dat bewuste gordijntje – en natuurlijk de deur ernaast.

Het keukenraam met het gordijntje

Het raam met het gordijntje doet mij terugdenken aan toen. Aan mijn redelijk zorgeloze kindertijd. Aan mijn moeder. En ja, dan kom ik ook weer bij een wat ingewikkelder onderwerp aan. Namelijk hoe het ene verlies je kan doen terugdenken aan het andere. Daarmee wil ik overigens niet zeggen dat het afbreuk doet aan het verdriet van dat moment. Want dat was wat er op dat ogenblik speelde, gemis en verdriet om het overlijden van een dierbare. Maar toch raakte het ook weer het verdriet van eerder aan, van het verlies van mama. Is dat trouwens niet iets heel natuurlijks? Ik probeer het wel zo te zien. Dat het heel logisch is dat een situatie als het overlijden van een dierbare weer stukjes gemis aanraakt van toen.

Hoe het ene verlies je doet terugdenken aan het andere

Toen ik binnenkwam in de familiekamer op de dag van het afscheid was het ook het eerste dat mijn schoonmoeder tegen mij zei: “Rory, doet dit je nu niet heel erg denken aan het afscheid van je moeder?“. Iets met de vinger op de zere plek leggen. Maar nu kon ik het horen, doorvoelen en – met de tranen – het ook weer een beetje los laten. Het bewuste afscheid van haar man was overigens heel ‘mooi’. Ik zet het tussen aanhalingstekens omdat niet iedereen het zo zou kunnen ervaren. Ik heb inmiddels zelf heel sterk het gevoel dat als je het verdriet er laat zijn en het daardoor als het ware een beetje loslaat, je echt in verbinding kan zijn met diegene die is overgegaan.

Troost

Ik heb in alle oprechtheid zijn aanwezigheid gevoeld en dat geeft gek genoeg ook troost. Alsof het een lichtpuntje in de duisternis was. Een zonnestraal in het verdriet. Want dat hij gemist wordt is zeker. Dat is ook hoe ik probeer ermee om te gaan. Als ik terugkijk naar het overgaan van mama en alles wat er is gebeurd. Voor, tijdens en na het overlijden. Het afscheid, het verlies, de dienst en alles wat erbij komt kijken, dan probeer ik dicht bij mijzelf te blijven en het te voelen. Ik vergeet nooit meer de opmerking van een dierbare kennis: “Het feit dat je zoveel verdriet hebt, betekent dat je heel veel van iemand hebt gehouden“.

Verlies, verdriet, rouw, gemis en toch – misschien pas veel later – ook wat troost in dat alles ervaren. Is dat herkenbaar voor jullie?

Tot de volgende keer.

Rory Blokzijl