Hoe je als veertigplusser meer na gaat denken over je Indische achtergrond

40-plus en een Indische achtergrond? Moi? Ik vermoed dat jullie dat inmiddels wel door hebben. Sowieso wisten jullie dat ik een veertigplusser ben (al wordt dat nog niet altijd geloofd. Thank you for that!) en het is vast ook wel opgevallen dat ik de laatste tijd behoorlijk bezig ben met mijn Indische achtergrond. Dat was – als ik eerlijk ben – al jaren aan de gang. Maar sinds mijn moeder is overleden is het in een stroomversnelling terecht gekomen.

Indische achtergrond? Dan ga je naar de Tong Tong Fair

De eerste keer de Tong Tong Fair bezoeken – samen met mijn dochtertje – vlak nadat mama was overleden was wellicht wat (te) snel. Ik dacht tijdens het loopje vanaf Den Haag Centraal ineens mijn moeder – Mila’s Oma – te zien lopen en dat was een behoorlijke schok. Toen waren we nog niet ín de Tong Tong Fair zelf waar de traditionele muziek uit Indonesië ons nog verder in de war bracht. Uiteindelijk hebben we allebei huilend bij het podium gestaan wat werd gesignaleerd door menig bezoeker, maar zeker ook gerespecteerd.

Een van de meest dierbare foto’s. Mila draagt hier als amper driejarige een authentieke (antieke?) sarong. Die blik in haar ogen…

Met dezelfde achtergrond lijk je elkaar ook aan te voelen

Dat is meteen het punt wat mij ook opvalt. Begrip. Onderling. Van mensen die je niet kent maar waar je wel een zekere verwantschap bij voelt. Want zij zijn ook Indisch. Ken je dat? Je wandelt op (any other) pasar rond. Je blik vangt een andere blik op. Vaak van oudere Indische (of Indonesische) mensen overigens. Je glimlacht naar elkaar en hebt gewoon het gevoel dat je een gesprekje hebt gehad samen. Afijn, dat is mijn gevoel.

Kookboeken? Ik heb er best veel

Toen mama nog leefde kocht ik mijn eerste Indische kookboek ever (let wel. Voorheen heb ik er al veel gekregen van mijn moeder. Denk aan boeken van Ciska Cress, Raden Suwondo Sudewo en Rieka Wattimena). Grappig genoeg kreeg dat een zekere opvolging toen H. van zijn broer en schoonzus hét ‘Groot Indonesisch Kookboek’ van Beb Vuyk kreeg en ik van de man van mijn schoonmoeder het prachtige ‘Het Grote Oosterse Kookboek’ van Pearl Buck. Nostalgie, nu ik ze allemaal weer inkijk. Het doet mij beseffen hoe waardevol mijn achtergrond is.

Oud en nieuw

Zoals alleen Oma dat kan…

Maar ik dwaal af. Het eerste kookboek dat ik kocht – met authentieke familierecepten uit de Indische keuken – is het boek van Danny Jansen ‘Zoals alleen Oma dat kan’. Het raakte mij, toen Danny vertelde dat hij van de Oma’s heeft geleerd dat de belangrijkste ingrediënten van de Indische keuken gevoel en liefde zijn. Terwijl ik door het boek lees komt het verdriet ineens weer omhoog. Als ik de beelden zie van de Oma’s en hun kinderen en kleinkinderen. Samen lachend, kokend en etend van allerlei lekkers. Natuurlijk had mama dit boek zelf ook al, maar haar verraste blik dat ik dit zelf had besteld vergeet ik nooit meer.

Een stapel boeken waar ik blij van word

‘Zoals alleen Oma dat kan’, een kijkje binnen

Oude ijsbakjes of boterbakjes…

Nu vond ze overigens al dat ik zo ‘snel en goed’ kon koken. En was ze zo verguld dat ik van alles en nog wat uitprobeerde. Uit de Allerhande, maar ook uit allerlei kookboeken. De laatste jaren maakte ik – op de dag dat ze voor Mila kwam en oppaste, zodat ik kon werken – dan ook extra veel van steeds weer wisselende gerechten, zodat ik haar een ruime portie mee kon geven in de zo bekende ‘bakjes’ die ik over had van de toko (of oude ijsbakjes of boterbakjes). Ze genoot dan van de gerechten die ze zelf niet kende of maakte. Een dierbare herinnering.

‘Indische koffer vol recepten’

Dan het boek waarvoor mijn moeder een reisje achter de rug had. ‘Indische koffer vol recepten – verhalen en recepten van Stien’, geschreven door Pascale van Onselen. Eind 2017 heeft mijn moeder contact gezocht met Pascale, de schrijfster van het hierboven genoemde boek en kleindochter van Oma Stien Boermeester-Zwart. Ik weet niet waar mama heeft gelezen of gehoord over dit prachtige boek, maar ze had daar absoluut een neus voor. Om een lang verhaal kort te maken. Mama wilde zowel voor haar zus Mariska, mijn broertje Brandon, haarzelf en voor mij dit boek kopen. En het natuurlijk ook graag laten signeren.

Indische achtergrond? Je denkt aan elkaar

Daar heb ik nog een foto van gekregen – van de signeersessie – via mijn broertje. Mama vertelde dat ze daarvoor met kleine cadeautjes naar het huis van de ouders van Pascale was gegaan, omdat ze daar de kookboeken zou ophalen. En natuurlijk neem je dan wat mee. Mama kennende was het een zakje met allerlei lekkers, chocolade gekocht in Duitsland (met zus Mariska) of snoepjes. Hoe dan ook maakt dat het allemaal nog extra dierbaar. In december 2017 (dat dit de laatste feestdagen zouden zijn voor mama wisten we toen nog niet) kregen we het prachtige boek van haar. Ik schreef er eerder een artikel over…

❤️

Koester wat je hebt

Los van de recepten is dit wederom een boek waarvan de verhalen erachter – over de familie en voorouders – mij erg raken. Een zin die binnenkomt en volgens mij geldt voor meerdere generaties is deze: “… verschuilt zij zorgen en emoties achter haar Indische tweede gezicht. Altijd lief, gastvrij en meegaand. Haar ogen verraden haar wijsheid.” De manier waarop dit boek is samengesteld. Recepten en persoonlijke verhalen. Met als achtergrond op iedere pagina foto’s van vroeger maken dit tot een naslagwerk. Een persoonlijke geschiedenis. Om altijd te koesteren.

Iconisch: ‘Baru Belanda’

In maart 2019 – we zijn inmiddels wat jaren verder – kwam het prachtige boek ‘Baru Belanda’ van Pascal Jalhay uit. Ook hier is het waanzinnig mooi opgemaakte boek (met de prachtige foto’s van Harold Pereira) doorspekt met persoonlijke verhalen en foto’s. Niet alleen van Pascal en zijn gezin, maar ook van de chefs (met Indische roots) die hun eigen ode aan Indonesië hebben gebracht door middel van hun gerechten en recepten. Sterrenchef Pascal Jalhay gaat letterlijk terug naar zijn Indische roots. Het bijzondere aan dit boek is dat hij tegelijkertijd laat zien dat de Indische keuken van toen erg veranderd is. Als het ware een oprechte culinaire ode aan de Indische keuken van toen èn nu.

Iets met hoge doelen stellen

Alhoewel de recepten voor een amateur’kok’ als ik wellicht niet zo toegankelijk zijn (“Hoe kan ik dat ooit namaken en dan ook zo mooi!“), is het werkelijk een feest om met enige regelmaat het boek door te lezen. Van voor tot achter en andersom. De recepten, maar ook zeker de persoonlijke verhalen. Als ware het een roman. Ter inspiratie. Om te genieten. Als naslagwerk. Om door te geven. Je ziet, de appel valt niet ver van de boom. Waar mama is begonnen, ga ik door.

Zó blij dat ik deze ‘limited edition’ heb gekocht…

Behind the scenes bij ‘The Chief’ Pascal Jalhay

Heb je overigens het prachtige ‘Baru Belanda Magazine’ al gespot? Een mooie aanvulling op het boek met echte ‘Behind the scenes‘. Wederom prachtige fotografie van onder andere Harold Pereira, interviews met Pascal’s ‘Stille Krachten’, recepten en nog veel meer. Een aanrader om door te lezen en natuurlijk te bewaren bij het ‘Baru Belanda’-boek. Ik ben er in ieder geval heel blij mee.

Waanzinnig mooie coverfoto by Harold Pereira (en check ook de prachtige foto’s in het boek zelf)

‘INDOROCK’

Dan nu het (kook)boek van Vanja van der Leeden (fotografie door Remko Kraaijeveld) genaamd ‘INDOROCK‘, winnaar van het ‘Gouden Kookboek 2019′. Ook zij houdt zich bezig met – zoals ze het zelf zegt – “Indonesische smaken in een nieuwe jas”. Ze noemt zichzelf een atypische pinda (want is allergisch voor pinda’s en had een Indische Oma die niet kon koken) en brengt met veel humor en – wederom – persoonlijke verhalen en foto’s de nieuwe Indonesische keuken tot leven. Met man (Remko Kraaijeveld) en hun twee jonge kinderen biedt ze een inkijkje in hun reis.

Indonesische smaken in een nieuwe jas

Zowel de fysieke reis als de ‘geestelijke’ reis wordt zeer uitgebreid besproken in lekker duidelijke en directe taal, waar ik acuut fan van ben geworden. Voorbeeldje? “Kreeg het op mijn heupen van samenklittende indo’s op de Pasar Malam (Tong Tong Fair voor millennials), jeuk aan mijn huig van de walmende wierook daar …” De foto’s – zowel van de gerechten als van tijdens de reis – zijn prachtig en spreken tot mijn verbeelding.

Dit kan ik zelf ook maken, denk ik…

De recepten zijn geruststellend geschreven. Wat ik daarmee bedoel? Dat ik het gevoel heb dat ook ik – zelfs ik – het voor elkaar kan krijgen om een aantal van deze gerechten met succes kan bereiden. Dat geldt niet voor alle gerechten uit dit boek overigens. Waar ik iets lees over “Varkensmiddel, de buik met het stuk uitgebeende rib eraan, en het zwoerd” haak ik helaas – sorry Vanja – af. Misschien komt het later nog wel, als ik iets meer ervaren ben…

Van PINDA* naar Moesson

Het universum werkt absoluut mee, want na de lancering van de eenmalige glossy PINDA*, was daar ineens de grote wens om een abonnement te nemen op het Indische magazine Moesson. Om zo op de hoogte te blijven van alle ins and outs van het Indische. De ontwikkelingen. Cadeautips, recepten en wetenswaardigheden. En zó te gek dat je bij een abonnement kunt kiezen uit allerlei cadeaus. Als een kind zo blij ben ik met mijn (zilveren) ‘kacang kecil‘ (kleine pinda) hangertje. Spontaan meteen een zilveren kettinkje voor gekocht en trots draag ik het bijna elke dag.

Kacang kecil, leuk voor als je een Indische achtergrond hebt

Oe, mooie tip voor de Kerst, feestdagen of het begin van een mooi, nieuw jaar. Wist je dat je in de webshop van Moesson nu tijdelijk deze prachtige pinda-hanger ook in goud of rosé kunt bestellen (goud of rosé-goud op zilver)? En er is nog meer. Geweldige boeken zoals de debuutroman van Dido Michielsen, andere prachtige naslagwerken, cd’s, dvd’s en – heel hilarisch vind ik – een spiegel met daarop de tekst ‘Indo van het jaar’! Welke Indo wil dat nu niet?

Mooi hè? Deze kacang kecil (oftewel: kleine Pinda) hanger uit de Moesson webshop

‘In the spirit of Bali’

En last but not least eindig ik – vooralsnog – bij een prachtig koffietafelboek dat ik voor mijn verjaardag heb gekregen van mijn lieve broertje: ‘In the spirit of Bali, by Isabella Ginannesohi’ (uitgeverij Assouline). Denk aan prachtige foto’s van celebrities (zoals David Bowie en Diane von Furstenberg), artiesten, natuurfoto’s van Bali zelf uit alle jaren en ineens viel mijn blik op foto’s van de club Ku De Ta, dat tijdens onze reizen naar Bali (waar we tot een kleine tien jaar geleden elke twee jaar kwamen) een van onze favoriete (luxere) restaurants was.

‘They call me babu’

Dat ik onlangs ook heb geschreven over de bijzondere documentaire / film van Sandra Beerends ‘They call me babu‘ hebben jullie waarschijnlijk ook wel gezien? Een kijktip! En niet alleen als je een Indische achtergrond hebt…

Wat is jouw favoriete Indonesische of Indische kookboek?

Tot de volgende keer.

Rory Blokzijl

 

 

Ja! Stuur mij meer tips, adviezen en persoonlijke verhalen.

[ Vul je mailadres in en klik op ok! ]