Hoe voorkom je gehoorschade bij jonge kinderen?

Gehoorschade bij jonge kinderen. Ik schrok er enorm van toen ik hierover las in het persbericht. Ja, het onderzoek is verricht door hoofdtelefoonproducent JVC (wèl onder 320 Nederlandse basisscholen overigens). Nee, dit is echt geen reclame uiting. Ik vind het namelijk oprecht heel goed dat dit onderzoek is uitgevoerd en nogmaals. Ik schrik erg van de resultaten. Wist je dat 41% van de basisscholen niet op de hoogte is van dit probleem? En dat maar liefst 89,9% geen beleid heeft om gehoorschade bij leerlingen te voorkomen?

Wát zeg je?

Wat – alarmerende – cijfers: 17,5% van kinderen tussen 9 en 11 jaar kampt met een verminderd gehoor. Dat vind ik een hoog percentage. Zeker bij kinderen van die leeftijd. Bij gehoorschade denk je al snel aan dansen dicht bij de geluidsboxen in een discotheek. En dat komt in deze leeftijdsgroep nog niet heel frequent voor volgens mij. Af en toe zijn er weleens activiteiten zoals een mini-disco bij het buurthuis bij ons in de buurt. Maar dan hebben we het over een uurtje dansen. En voor kinderen zetten ze het geluid echt wel zachter, toch?

Gehoorschade bij kinderen? Een no-go

Dat gezegd hebbende moet ik terugdenken aan het afscheidsconcert van de ‘echte’ K3-meidengroep toen Mila ongeveer 4 jaar was. Het concert was in een grote concertzaal. We zaten op hele goede plekken, ergens vooraan. Wat we ons niet hadden gerealiseerd is dat we heel dicht bij de geluidsboxen zaten. Dan denk je nog – heel naïef misschien – dat ze het geluid bij een concert aanpassen aan de doelgroep, namelijk jonge kinderen. Niets was minder waar.

Harde muziek? Oordopjes in

Gelukkig had ik van te voren al stil gestaan bij wat zou kunnen gebeuren en had ik ‘in ear‘-oordopjes voor zowel ons dochtertje als mijzelf gekocht en meegenomen naar het concert. Manlief vond het niet nodig, maar kwam daar tijdens het concert wel op terug. Herken je dat gevoel, dat het zó dreunt in je borstkas? Dan weet je dat de muziek veel en veel te hard staat. Ik nam de proef op de som en haalde – tijdens het laatste nummer – voorzichtig de oordopjes uit mijn oren. Ik schrok mij helemaal kapot. Ont-zet-tend hard.

Weinig mensen lijken stil te staan bij gehoorschade

En wist je trouwens dat ik bij de ouders en kinderen om mij heen eigenlijk niemand zag die oordopjes in had gedaan? Toch is dat wel gek, want gehoorschade oplopen is heel erg. Tijdelijke gehoorschade is al naar (de piep in je oor die je weleens kunt hebben na een avond te harde muziek zonder dat je oordopjes hebt ingedaan) maar onomkeerbare gehoorschade wens je niemand toe.

Wat zegt JVC in haar persbericht?

“Kinderen gebruiken in steeds meer situaties hoofd- en oortelefoons: thuis, onderweg naar school, op het schoolplein en zelfs tijdens de les,” zegt Serge Kampherbeek, marketingmanager bij JVC. “Bij langdurig gebruik van meer dan één uur per keer op een volume van meer dan 87 dB (vergelijkbaar met het geluidsniveau van een foodblender) kan al gehoorschade ontstaan, wat in veel gevallen onomkeerbaar is. Kinderen zijn zich daar simpelweg niet van bewust.

Uit ons onderzoek blijkt dat scholen de verantwoordelijkheid voor de veiligheid van het gehoor van de kinderen volledig bij de ouders leggen, ook als het gebruik van een hoofdtelefoon tijdens de lessen vereist is. Wij roepen de overheid daarom op om een duidelijk beleid voor scholen op te stellen om de toenemende gehoorschade bij kinderen te bestrijden.”

Waar ik van in paniek raak?

Als ik lees dat uit onderzoeken (o.a. Erasmus MC, Duits onderzoek en een onderzoek van de Universiteit Antwerpen) is gebleken dat 8% van de kinderen permanent gehoorverlies heeft. Een op de acht kinderen gehoorschade heeft. En dat drie van de vier kinderen weleens last heeft van een piep in de oren en dat dit zelfs permanent is bij één op de vijf. Dan vraag ik mij oprecht hoe we dit met zijn allen kunnen voorkomen.

Tinnitus, de ergste vorm van gehoorschade

Die piep in de oren (ook wel Tinnitus genoemd), ik schreef er al eerder over. Kan verstrekkende gevolgen hebben voor de toekomst. Terwijl het op zich zo gemakkelijk te voorkomen is. Als je – zowel als ouders als school – maar een beleid hiervoor hebt. Je jezelf realiseert dat kinderoren nog maar zo klein en kwetsbaar zijn.

JVC levert bij de koptelefoon vier velletjes met stickers, die je op de niet-beweegbare delen van de koptelefoon kunt plakken om de koptelefoon – ‘Tinyphones’ genaamd – te personaliseren

En in de eigen situatie?

Ik realiseer mij ineens dat mijn dochtertje – 6 jaar oud – die sinds dit jaar in groep 3 zit. Zo nu en dan gedurende een korte tijd werkt met de laptop in de klas (er zijn er 3 stuks) en dat ze inderdaad een koptelefoontje gebruiken zodat de andere kinderen geen last hebben van de geluiden. Ik stond er helemaal niet bij stil dat de kinderen die koptelefoons gewoon opdoen en de oefening starten. Hoe hard het geluid staat? Geen idee. Wat ik mij wel herinner is dat Mila mij eens vroeg of het geluid wat zachter kon, en dat ze zelf niet wist hoe dat moest.

Je zet het geluid niet te hard hè lieverd?

Thuis hebben we een aantal jaren terug een dvd-speler voor in de auto gekocht, met een koptelefoon voor tijdens de lange autoritten als we bijvoorbeeld richting de Waddeneilanden gingen. Wij stelden dan het geluid van te voren in. Maar of we ons echt realiseerden dat die kleine vingertjes zelf het geluid harder konden zetten? En dat we dat lastig in de gaten konden houden (wij voorin, zij achterin)? Niet echt. Je vertrouwt erop. Maar is je kind wel oud (en wijs) genoeg om dat zelf te bepalen? En moet je daar vanuit gaan? Ik denk het niet.

Ontwikkelpunten voor overheid, school, fabrikanten en ouders

Er zijn een aantal ontwikkelpunten naar mijn mening. De voorlichting vanuit school en de voorlichting die je zèlf als ouders geeft aan je kind. Waarom is er eigenlijk geen beleid of worden er geen concrete richtlijnen vanuit school gegeven? Of ligt het stokje dan toch grotendeels bij de overheid? Soms realiseer je jezelf simpelweg niet – zoals ik het zelf ook (deels) over het hoofd zag – wat gehoorschade kan veroorzaken. Discotheken, concerten, daar zullen we wellicht eerder aan denken, dan wanneer je kleuter op school met een koptelefoontje op een oefening op de laptop doet. Toch?

Je plakt ze op de brede, niet beweegbare delen van de hoofdtelefoon

Begin bij jezelf

Voor mijzelf denk ik dat je het beste bij de basis kunt beginnen en dat is – in mijn optiek – bij jezelf. Als je als ouders je niet bezighoudt met het geven van het goede voorbeeld (bijvoorbeeld zelf naar snoeiharde muziek luisteren op je telefoon), dan kun je jouw kind ook niet de juiste voorlichting geven. Jonge kinderen kun je niet zelf de verantwoordelijkheid geven: “Zet het niet te hard hè lieverd“. Of ze nu wel of niet kunnen lezen. Ze zijn van jou – als ouders – afhankelijk om te weten wat wel en niet goed is.

Een voor allen, allen voor een

Het positieve wat JVC noemt – zelf fabrikant van geluidsapparatuur – en natuurlijk, dit is deels een vorm van reclame. Maar wel een positieve vorm, want het is gericht op een heel belangrijk aspect. Het kwetsbare gehoor van (jonge) kinderen en het voorkomen van gehoorschade. Is dat zij zelf hun verantwoordelijkheid kunnen nemen. Door bijvoorbeeld (draadloze) hoofdtelefoons te maken met een volumebegrenzing (85dB), de zogenaamde Tinyphones, speciaal voor kinderen. Zodat ze zonder nadelige gevolgen van muziek en films kunnen genieten. Dit kan echter alleen maar werken als we allemaal op een lijn zitten: overheid, scholen, fabrikanten en ouders.

Gebruikt jouw kind een hoofdtelefoon met geluidsbegrenzer? En hoe probeer jij gehoorschade bij je kinderen te voorkomen?

Tot de volgende keer.

Rory Blokzijl

Deze Tinyphone HA-KD9BT van JVC heb ik toegezonden gekregen

De Tinyphone is verkrijgbaar in twee kleurstellingen – met vier velletjes stickers – voor circa € 39,95